UỐNG ĐỦ NƯỚC – YẾU TỐ QUAN TRỌNG TRONG QUÁ TRÌNH HỒI PHỤC SAU PHẪU THUẬT

Nước – yếu tố sống còn của cơ thể, đặc biệt quan trọng trong quá trình hồi phục sau phẫu thuật. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu vai trò của việc uống đủ nước và cách cung cấp đủ nước cho cơ thể sau phẫu thuật.

Nước chiếm 50-60% trọng lượng cơ thể người. Bên cạnh đó, nước đóng vai trò quan trọng trong quá trình lành vết thương và hồi phục sau phẫu thuật. Có rất nhiều biến chứng có thể xảy ra sau phẫu thuật tuy nhiên biến chứng do việc không uống đủ nước có thể phòng tránh được.

1. Tại sao uống đủ nước lại quan trọng với người bệnh sau phẫu thuật?

1.1. Các nguyên nhân gây mất nước trong phẫu thuật

1.1.1. Qua nước tiểu

Lượng nước tiểu có thể tăng lên khi bệnh nhân bị các bệnh như đái tháo đường, bệnh thận, rối loạn hormone hay dùng thuốc.

1.1.2. Phân

Khi người bệnh bị tiêu chảy lượng nước mất thậm chí còn cao hơn rất nhiều so với bình thường.

1.1.3. Qua hơi thở và mồ hôi

Khi trời nóng, bị sốt hay cường giáp lượng nước mất có thể tăng lên tới 3,5-4 lít/ngày.

1.1.4. Qua các kênh khác

Việc mất máu trong phẫu thuật, lỗ rò, nôn mửa, sử dụng thuốc và cả việc hạn chế uống nước đều góp phần là những nguyên nhân gây mất nước sau phẫu thuật.

Hình 2. Lượng nước vào và ra của cơ thể

1.2. Dấu hiệu của việc không uống đủ nước sau phẫu thuật

Khát nước

Đau đầu, chóng mặt

Mệt mỏi, phản ứng chậm, lú lẫn và gặp ảo giác

Da khô, niêm mạc mũi khô, môi khô/nứt nẻ. Da lạnh, nhăn nheo.

Mắt trũng

Nước tiểu đậm màu. Tiểu ít hoặc không tiểu được.

Huyết áp tụt, tim đập nhanh

1.3. Hậu quả của việc không uống đủ nước sau phẫu thuật

• Nhiễm trùng đường tiết niệu
• Suy thận tiến triển, tổn thương thận cấp
• Tăng nguy cơ phải truyền máu sau phẫu thuật
• Huyết khối tĩnh mạch sâu
• Kéo dài thời gian nằm viện 
• Tăng chi phí điều trị, gia tăng gánh nặng kinh tế cho bệnh nhân và gia đình.

2. Nhu cầu nước sau phẫu thuật

Nhu cầu nước cơ thể phụ thuộc vào cân nặng, lứa tuổi, hoạt động thể lực, năng lượng ăn vào, điều kiện thời tiết và lao động, tình trạng bệnh lý,….

Lượng nước nhu cầu = Nước tiểu/24h + Nước mất qua lỗ dò + Nước mất không nhận biết (hơi thở, mồ hôi,…#500ml)

Hình 3. Nhu cầu nước phụ thuộc vào từng người bệnh

3. Các loại nước có thể sử dụng sau phẫu thuật

Hướng dẫn phục hồi nhanh sau phẫu thuật khuyến cáo nên chuyển sớm từ liệu pháp truyền dịch tĩnh mạch sang uống các loại dung dịch nước trong sau phẫu thuật (trong vòng 24 giờ) có thể giúp duy trì nhu động đường tiêu hóa, do đó hạn chế tình trạng mất dịch liên tục vào ruột.

Dung dịch nước trong như: 

• Loại giàu carbohydrate phức
• Loại có hoặc không chứa carbohydrate đơn (như nước lọc, nước sucrose hoặc glucose, nước ép hoa quả bỏ cặn tép, đồ uống không cồn và không gas sinh CO2…).

4. Một số lưu ý khi uống nước sau phẫu thuật

Người bệnh có thể bắt đầu bằng cách uống từng ngụm nước nhỏ

Mang theo một chai nước hay cốc nước bên cạnh

Quy tắc 30/30, nghĩa là không uống chất lỏng 30 phút trước bữa ăn và đợi 30 phút sau bữa ăn.

Đồ uống cần tránh bao gồm đồ uống có ga, có chứa cồn, cafein

20% lượng nước được cung cấp qua thức ăn, do đó có thể bổ sung nước bằng các thức ăn chứa nhiều nước như

Hạn chế tập thể dục cường độ nặng hoặc các hoạt động gây đổ mồ hôi nhiều